w pytę
  • trendy w interpunkcji
    6.12.2015
    6.12.2015
    Szanowna Poradnio,
    czy w zdaniach:
    Mimo sukcesów w Polsce, w Grecji jest kojarzony jako zły tancerz
    Jego taniec prezentowany podczas zawodów, przeszedł do historii imprezy
    Paradoksalnie największy mecz w karierze zawodnika, był początkiem jej końca
    Przeszedł do historii piłki, jako pierwszy zawodnik, który strzelił 4 gole
    Latem tego samego roku po sprowadzeniu Czecha, odszedł do innego klubu
    potrzebne są przecinki?
    Trwa dyskusja. Podobno są nowe trendy w korekcie!?
    Pozdrawiam
    Grażyna
  • Ile jest trybów w polszczyźnie?
    18.04.2003
    18.04.2003
    Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
    Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
    Dziękuję za odpowiedź
    Arkadiusz Karski
    Bukowno / Budapeszt
  • orzecznik w narzędniku
    17.10.2008
    17.10.2008
    Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że orzecznik przymiotnikowy ma formę narzędnika, między innymi wtedy, gdy łącznikiem jest bezokolicznik w funkcji podmiotu. Czy w związku z tym zdanie: „Musimy być konsekwentni” jest poprawne? A jaka będzie poprawna forma przymiotnika w zdaniu: „Rodzice obawiają się, że ich dziecko zrobi sobie krzywdę, mówią: jest za małe na to, by być samodzielne/samodzielnym”?
  • dialog w dialogu
    11.03.2013
    11.03.2013
    Szanowni Państwo,
    w jaki sposób zapisywać w powieści partie dialogowe w wypowiedzi bohatera (dialog w dialogu)? Chodzi mi o sytuację, kiedy bohater opowiada historię (rozpoczętą od myślnika), w której przytacza wypowiedzi innych postaci?
    Z wyrazami szacunku
  • istoty jednostkowe w liczbie mnogiej
    11.06.2012
    11.06.2012
    Szanowni Państwo,
    czy imiona własne bogów oraz jednostkowych istot mitologicznych mają jedynie liczbę pojedynczą (singulare tantum, blm)? Dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    czytelnik
  • nie zasypiać gruszek w popiele
    14.03.2003
    14.03.2003
    Szanowni Państwo,
    od długiego czasu nurtuje mnie pochodzenie powiedzenia nie zasypiać gruszek w popiele. Jakkolwiek jego znaczenie jest powszechnie znane, to jednak skąd w nim słowo zasypiać? Od spania? Czy zasypiać można uważać za jakąś wcześniejszą formę usypiać? A może od zasypywania, co sugeruje moja znajoma, uważając, że w wersji współczesnej powiedzenie to brzmi nie zasypywać gruszek w popiele.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Anna
  • Dotyczy… w pismach urzędowych
    30.05.2012
    30.05.2012
    Dzień dobry.
    Często w pismach urzędowych umieszczany jest nagłówek brzmiący mniej więcej tak:
    Dotyczy: budowy nowej drogi przy ulicy Kazimierza

    albo
    Dotyczy: pisma Rady Nadzorczej nr 2

    Czy postawienie dwukropka po słowie dotyczy jest prawidłowe? Przyznam, że moim zdaniem wygląda to dość dziwnie.
  • Kto mieszka w Klukach?
    2.06.2012
    2.06.2012
    Miejscowość nazywa się Kluki. Mieszkanki to Kluczanki czy Klukowianki, mieszkańcy – Kluczanie czy Klukowianie? Proszę o wyjaśnienie tej kwestii.
    Pozdrawiam Redakcję
  • oczko w głowie
    9.01.2014
    9.01.2014
    Jak będzie poprawnie: „Była oczkiem w głowie rodziców” czy „… oczkiem w głowach rodziców”? Dziękując za odpowiedź, z pewnym opóźnieniem życzę Państwu wszystkiego dobrego w nowym roku, jak również samych ciekawych pytań i cierpliwości do pytających.
  • Przecinek przed niż w zdaniach porównawczych złożonych
    12.04.2019
    12.04.2019
    Szanowni Językoznawcy,
    czy w zdaniu Widać, że chciano zrobić coś więcej niż tylko posprzątać powinien być przecinek przed niż? Profesor Bańko pisze, że zdanie Wolę pójść z Kasią na randkę niż odrabiać lekcje nie jest zdaniem złożonym i nie powinno być tu przecinka. Czy to ten sam przypadek? Zastanawia mnie też porada zatytułowana Lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć, w której akurat jest przecinek. To jak to powinno być z tym niż przy bezokolicznikach?

    Dziękuję,
    Anna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego